افزایش دسترسی به فناوری و بازار قوی‌تر و منصفانه‌تر برای محصولات مالی، جوامع را به سمت فراگیری مالی سوق می‌دهد و باعث ایجاد یک انقلاب سریع در فین‌تک می‌شود؛ انقلابی که هم یک الزام برای بهبود زندگی و هم یک فرصت تجاری است.

فراگیری مالی به این معنی است که خانوارها و مشاغل به خدمات مالی مناسب دسترسی داشته باشند و بتوانند به‌طور مؤثر از این خدمات استفاده کنند. این خدمات باید مسئولانه، پایدار و در شکلی منظم ارائه شوند.

نحوه و میزان دسترسی به امکانات، همواره یک مسئله در سیستم مالی بوده است. با این حال، پیشرفت‌های اخیر در فناوری به شرکت‌های فین‌تک این امکان را داده که بر فراگیری مالی تأثیر مثبت بگذارند.

فراگیری مالی به معنای دسترسی آسان همه اقشار جامعه فارغ از میزان درآمد، جایگاه اجتماعی و محل زندگی، به تمامی خدمات مالی مانند بیمه، سرمایه‌گذاری و… است. موضوعی که از حدود ۱۰ سال قبل مورد توجه بانک جهانی قرار گرفت.

بیمه خرد برای ارائه مقرون‌به‌صرفه خدمات بیمه‌ای طراحی شده و بیمه سنتی را به قسمت‌ها و بخش‌های کوچک‌تر و دسترس‌پذیرتر تقسیم می‌کند. بیمه خرد به کسانی که توانایی پرداخت حق بیمه سنتی را ندارند، خدمات بیمه‌ای مشخص با شرایط خاص ارائه می‌دهد. بیمه خرد این امکان را به مشتریان می دهد تا فقط هزینه خدمات مورد نیاز را بپردازند.

بانکداری اجتماعی رویکردی متفاوت برای بانکداری و منفعت ناشی از عملیات بانکداری اراِئه می‌کند. طبق این تعریف، مسئولیت اصلی بانک‌ها افزایش تعامل و شراکت در توسعه‌ جامعه و موفقیت در حفظ محیط زیست در امروز و آینده است. بنابراین بانک‌های اجتماعی بر منافع مشترک و همگانی جامعه متمرکز می‌شوند و در فعالیت آنها خود پول و سود مالی صرفا هدف نهایی نیست.

بیمه یکی از پنج خدمت پایه در فراگیری مالی است. خدمات بیمه در سطوح مختلف باعث می‌شود تا افراد و کسب‌وکارها درصورت مواجهه با اتفاقات، خطرات و حوادث احتمالی فردی و جمعی در آینده مانند سیل، زلزله، بیماری و فوت، تصادف و...، میزان ضرر را به حداقل برسانند.

دولت‌ها سعی می‌کنند با استفاده از سیاست‌های فراگیری مالی (Financial Inclusion) دسترسی تمامی اقشار جامعه را به خدمات مالی فراهم کنند؛ چراکه بی‌شک دسترسی صاحبان قدرت (از جنس سیاسی و اقتصادی) به‌صورت معمول به ابزارهای مالی فراهم است.

صنعت بانکداری در طول سال ها دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است. نئوبانک‌ها به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به چهره جدید بانکداری دیجیتال هستند و مشتریان به‌سرعت، برای مشارکت، کار و انجام امور (از جمله بانکداری) به فضای آنلاین روی می‌آورند.

فناپ» به عنوان هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات گروه مالی پاسارگاد زیرمجموعه‌های متعددی دارد که بزرگترین آن، شرکت نرم‌افزاری داتیس آرین قشم یا همان داتین است؛ شرکتی که توانسته در طول فعالیت خود مسئولیت‌های مختلفی را در بانک‌ها، بیمه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های گوناگون به ثمر برساند و به طور مستقل نیز فعالیت‌های بزرگی در حوزه مالی برای توسعه فراگیری مالی کشور انجام دهد.

دسترسی به خدمات مالی با هدف ازبین‌بردن فقر در کشورها و در سطوح بالاتر، ازبین‌بردن فقر مطلق در جهان است و به همین دلیل، بزرگترین و اصلی‌ترین هدف موسسات و بنگاه‌های مالی در جهان، گسترش فراگیری مالی است.

فراگیری مالی یکی از بهترین استراتژی‌ها برای کاهش فقر و فاصله طبقاتی در جوامع است؛ زیرا افراد با توانمند شدن، از فقر خارج می‌شوند. بانک جهانی از سال ۲۰۱۴، تصمیم به اجرای برنامه‌های فراگیری مالی و توسعه آن در کشورهای مختلف گرفت.

در حوزه فراگیری مالی، منظور از خدمات مالی ضروری، امکان افتتاح حساب یا هر موجودیت مالی دیگر مبتنی بر پول رایج (کیف پول دیجیتال، کارت و...) است که به فرد امکان بدهد حداقل از پنج سرویس پایه‌ای شامل پرداخت، پس‌انداز، اعتبار، انتقال ارزی و بیمه بهره‌مند شود.

در سری یادداشت‌های قبلی، از موضوع «فراگیری مالی» صحبت کردیم. در آخرین یادداشت از این سری، به زمین جدیدی اشاره می‌کنیم که در پشت این دریچه قرار دارد و استعداد بسیار زیادی برای کاشت بذرهای فراگیری مالی دارد: «داده‌های غیرمالی».

یکی از مفاهیم بسیار مهم مرتبط با فراگیری مالی در دنیای امروز، موضوع «سلامت مالی» است که آن را این‌گونه تعریف کرده‌اند: «سلامت (یا حالِ خوب) مالی، وضعیتی است که در آن یک فرد یا سازمان، می‌تواند به‌راحتی به تعهدات مالی خود، عمل کند و به آینده‌ مالی خود نیز امیدوار باشد.»

جامعه‌ای را تصور کنید که دریافت خدمات مالی مانند تسهیلات، اعتبار، بیمه و سپرده‌گذاری در آن کاری دشوار و پرهزینه است و در عمل فقط افراد و کسب‌وکارهایی می‌توانند خدمات مالی مورد نیاز خود را دریافت کنند که موفق شده‌اند اعتبار، تضامین و وثایق کافی و بعضا بیش از کافی فراهم کنند.

سال گذشته وزارت اقتصاد و امور دارایی اعلام کرد که تدوین یک استراتژی برای برنامه «فراگیری مالی» را در دستور کار خود قرار داده که با اجرایی شدن برنامه‌های مربوط به آن، امکان دسترسی تمامی بخش‌های جامعه به خدمات مالی ارزان‌قیمت به کمک ابزارها و بسترهای دیجیتال فراهم خواهد شد.

«فراگیری مالی» یکی از مباحث کلیدی صنعت مالی در سال‌های اخیر بوده است. منظور از فراگیری مالی، «در دسترس بودن و مقرون به‌صرفه‌ بودن استفاده‌ از محصولات و خدمات مالی برای تمام شهروندان و کسب‌وکارهای جامعه، بدون توجه به میزان ثروت، دارایی، درآمد، محل زندگی، کار و دیگر شاخص‌های محدود ‌کننده‌ دسترسی به محصولات و خدمات مالی» است.

از نخستین باری که مفهوم کارت اعتباری در دنیا استفاده شده قریب به 100 سال می‌گذرد. اما امروزه استفاده از اعتبار و کارت اعتباری به شرطی لازم در اقتصاد بدل شده و در چند دهه اخیر در دنیا، کارت اعتباری به روشی رایج و ساده برای اعطای اعتبار (به نوعی تسهیلات) توسط بانک‌ها به مشتریان تبدیل شده است.

فراگیری مالی دیجیتال شامل به‌کارگیری ابزارهای دیجیتالی با صرفه‌جویی در هزینه برای دستیابی به جمعیت‌هایی است که درحال حاضر از نظر مالی محروم شده‌اند. به این ترتیب، آنها به طیف وسیعی از خدمات مالی رسمی متناسب با نیازهای آنها که به‌طور مسئولانه با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای مشتریان و ارائه‌دهندگان ارائه می‌شود، دسترسی پیدا می‌کنند.

یک وجه مهم در شناسایی روندهای تاثیرگذار سال آینده متعلق به امکان رشد روندهایی است که در سالیان اخیر نمایان شده و هنوز با جایگاه واقعی فاصله معناداری دارند. به‌عنوان نمونه، حوزه بانکداری دیجیتالی که سال‌هاست در انواع همایش‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها مطرح می‌شود.

درگاه‌های پرداخت اصولا فرایند واریز وجه را برای کاربران بسیار ساده می‌کنند؛ یعنی مشتری بدون نیاز به مراجعه به بانک یا دستگاه ATM به‌سادگی و تنها از طریق گوشی هوشمند خود، عملیات واریز وجه را انجام می‌دهد.

توسعه اقتصادی که زمینه‌ساز رشد اقتصادی و اطمینان از آینده اقتصادی است، با افزایش مداوم رفاه و کیفیت زندگی همراه است که به واسطه‎ نوآوری، هزینه‎‌‌های معاملاتی پایین‌‎تر، کاربرد قابلیت‌‎های لازم جهت تولید و توزیع مسئولانه کالاها و خدمات محقق می‌‎شود.

هر دستگاه متصل به اینترنت بخشی از اینترنت اشیا (IOT) محسوب می‌شود. اینترنت اشیا یکی از مهم‌ترین اجزای انقلاب صنعتی چهارم به حساب می‌آید. مشخص است که این انقلاب بر صنعت پرداخت نیز تاثیرات فراوان و مهمی خواهد گذاشت. در این مقاله قصد داریم تا در مورد تاثیرات اینترنت اشیا بر صنعت پرداخت و فناوری‌های مالی صحبت کنیم.

«عدالت در دسترسی به خدمات مالی مورد نیاز برای تمامی افراد جامعه» عصاره آن وضعیتی است که با فراگیری مالی در پی تحقق آن هستیم. برای آنکه وضعیت مورداشاره پایدار و نهادینه باشد نیازمند مدل‌‌های کسب‌وکاری هستیم که منطق اقتصادی وضعیت فراگیری مالی را توجیه و تبیین کنند. در این یادداشت تلاش می‌شود رابطه میان نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار در صنایع مالی و بانکی با «فناوری و داده» تبیین شود.

امروز یکی از اهداف مهم دولت‌ها، توسعه و اجرای عدالت اجتماعی است. این هدف محقق نخواهد شد مگر آنکه افراد کم‌درآمد جامعه در سایه حمایت‌های مالی لازم قرار بگیرند. در این روزگار با وجود مشکلات عدیده اقتصادی که کشورهای درحال توسعه با آن دست به گریبانند دولت‌ها به‌تنهایی قادر به تأمین این نیاز اجتماعی و بسیار مهم نخواهند بود.

همان‌طور که تجربه بروز و ظهور فناوری‌های مالی توانسته الگو و مسیر ارائه خدمات بانکی را تغییر دهد و ضمن ایجاد تحولات بنیادین در این حوزه سهم خدمات غیرحضوری بانکی و مالی را به شکل قابل توجهی افزایش دهد، به نظر می‌رسد قطار صنعت بیمه نیز برای تغییر ناگزیر از حرکت بر ریل اینشورتک است.

خودکارسازی خدمات بانکداری سنتی یا همان بانکداری دیجیتال، عنصر اصلی تعامل با مشتری و سودآوری بهتر است. به‌ عبارت ‌دیگر، بانکداری دیجیتال ترکیبی از بانکداری آنلاین و همراه است. بانکداری آنلاین به معنای دسترسی به خدمات بانکی از طریق وب‌سایت بانک است.