یادداشت و مقاله

عوامل بسیاری بر GDP کشورها تاثیرگذار هستند. پیشرفت‌­های فناوری یکی از این عوامل هستند که می‌­توانند با افزایش بهره‌­وری و کارایی، باعث افزایش GDP شوند و در این میان، فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) به یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادهای مدرن مبدل شده و رشد سریع صنعت ICT اقتصاد جهانی را متحول کرده است.

فراگیری مالی به معنای دسترسی آسان همه اقشار جامعه فارغ از میزان درآمد، جایگاه اجتماعی و محل زندگی، به تمامی خدمات مالی مانند بیمه، سرمایه‌گذاری و… است. موضوعی که از حدود ۱۰ سال قبل مورد توجه بانک جهانی قرار گرفت.

امروز یکی از اهداف مهم دولت‌ها، توسعه و اجرای عدالت اجتماعی است. این هدف محقق نخواهد شد مگر آنکه افراد کم‌درآمد جامعه در سایه حمایت‌های مالی لازم قرار بگیرند. در این روزگار با وجود مشکلات عدیده اقتصادی که کشورهای درحال توسعه با آن دست به گریبانند دولت‌ها به‌تنهایی قادر به تأمین این نیاز اجتماعی و بسیار مهم نخواهند بود.

فین‌تک  از دو واژه «finance» به معنی مالی و «technology» به معنای فناوری تشکیل شده و به هر کسب‌وکاری اطلاق می‌شود که برای ارتقا یا خودکارسازی خدمات و فرایندهای مالی از تکنولوژی استفاده می‌کند.

برای پرداختن به حوزه دانش‌بنیان صنعت بیمه و چالش‌های آن بهتر است مروری بر مؤلفه‌ها و معیارهای تولید و اقتصاد دانش‌بنیان داشته باشیم و از این زاویه به موضوع بنگریم.

بیمه خرد برای ارائه مقرون‌به‌صرفه خدمات بیمه‌ای طراحی شده و بیمه سنتی را به قسمت‌ها و بخش‌های کوچک‌تر و دسترس‌پذیرتر تقسیم می‌کند. بیمه خرد به کسانی که توانایی پرداخت حق بیمه سنتی را ندارند، خدمات بیمه‌ای مشخص با شرایط خاص ارائه می‌دهد. بیمه خرد این امکان را به مشتریان می دهد تا فقط هزینه خدمات مورد نیاز را بپردازند.

فراگیری مالی دیجیتال شامل به‌کارگیری ابزارهای دیجیتالی با صرفه‌جویی در هزینه برای دستیابی به جمعیت‌هایی است که درحال حاضر از نظر مالی محروم شده‌اند. به این ترتیب، آنها به طیف وسیعی از خدمات مالی رسمی متناسب با نیازهای آنها که به‌طور مسئولانه با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه برای مشتریان و ارائه‌دهندگان ارائه می‌شود، دسترسی پیدا می‌کنند.

بانکداری اجتماعی رویکردی متفاوت برای بانکداری و منفعت ناشی از عملیات بانکداری اراِئه می‌کند. طبق این تعریف، مسئولیت اصلی بانک‌ها افزایش تعامل و شراکت در توسعه‌ جامعه و موفقیت در حفظ محیط زیست در امروز و آینده است. بنابراین بانک‌های اجتماعی بر منافع مشترک و همگانی جامعه متمرکز می‌شوند و در فعالیت آنها خود پول و سود مالی صرفا هدف نهایی نیست.

بیمه یکی از پنج خدمت پایه در فراگیری مالی است. خدمات بیمه در سطوح مختلف باعث می‌شود تا افراد و کسب‌وکارها درصورت مواجهه با اتفاقات، خطرات و حوادث احتمالی فردی و جمعی در آینده مانند سیل، زلزله، بیماری و فوت، تصادف و...، میزان ضرر را به حداقل برسانند.

یک وجه مهم در شناسایی روندهای تاثیرگذار سال آینده متعلق به امکان رشد روندهایی است که در سالیان اخیر نمایان شده و هنوز با جایگاه واقعی فاصله معناداری دارند. به‌عنوان نمونه، حوزه بانکداری دیجیتالی که سال‌هاست در انواع همایش‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها مطرح می‌شود.

در دنیای امروز و عصر تحول دیجیتال که درحال تاثیرگذاری بر تمامی صنایع است، صنعت بیمه نیز از این قاعده مستثنی نیست و با انقلابی دیجیتالی روبه‌رو است. از پلتفرم‌های فردبه‌فرد تا قراردادهای آنی بر بستر بلاکچین و ابزارهای پوشیدنی گردآوری داده، همگی به‌دنبال بهبود تجربه مشتری و ایجاد وفاداری در مشتریان هستند.

همان‌طور که تجربه بروز و ظهور فناوری‌های مالی توانسته الگو و مسیر ارائه خدمات بانکی را تغییر دهد و ضمن ایجاد تحولات بنیادین در این حوزه سهم خدمات غیرحضوری بانکی و مالی را به شکل قابل توجهی افزایش دهد، به نظر می‌رسد قطار صنعت بیمه نیز برای تغییر ناگزیر از حرکت بر ریل اینشورتک است.

دولت‌ها سعی می‌کنند با استفاده از سیاست‌های فراگیری مالی (Financial Inclusion) دسترسی تمامی اقشار جامعه را به خدمات مالی فراهم کنند؛ چراکه بی‌شک دسترسی صاحبان قدرت (از جنس سیاسی و اقتصادی) به‌صورت معمول به ابزارهای مالی فراهم است.

درگاه‌های پرداخت اصولا فرایند واریز وجه را برای کاربران بسیار ساده می‌کنند؛ یعنی مشتری بدون نیاز به مراجعه به بانک یا دستگاه ATM به‌سادگی و تنها از طریق گوشی هوشمند خود، عملیات واریز وجه را انجام می‌دهد.

توسعه اقتصادی که زمینه‌ساز رشد اقتصادی و اطمینان از آینده اقتصادی است، با افزایش مداوم رفاه و کیفیت زندگی همراه است که به واسطه‎ نوآوری، هزینه‎‌‌های معاملاتی پایین‌‎تر، کاربرد قابلیت‌‎های لازم جهت تولید و توزیع مسئولانه کالاها و خدمات محقق می‌‎شود.

صنعت بانکداری در طول سال ها دستخوش تغییرات گسترده‌ای شده است. نئوبانک‌ها به‌سرعت در حال تبدیل‌شدن به چهره جدید بانکداری دیجیتال هستند و مشتریان به‌سرعت، برای مشارکت، کار و انجام امور (از جمله بانکداری) به فضای آنلاین روی می‌آورند.

امروزه در عصری زندگی می‌کنیم که شفافیت، الزام توسعه اجتماعی و اقتصادی است و جلب مشارکت شرکا و ذی‌نفعان بدون وجود زیرساخت‌های مرتبط، کار دشواری است. از سوی دیگر با توسعه فناوری اطلاعات، شاهد توسعه روزافزون خدمات آنلاین در صنایع و حوزه‌های مختلف هستیم. بنابراین بررسی رخداد تخلف و تقلب در بسترهای آی‌تی لازمه ارائه خدمات مطمئن و همراهی بیشتر با مشتریان است.

 برخی بانک‌ها محصول آماده کربنکینگ را خریداری و بعضی دیگر خود این سامانه متمرکز را تولید می‌کنند. شرکت نرم‌افزاری داتین از جمله تولیدکنندگان کربنکینگ  در ایران است که می‌تواند خدمات مختلفی را در قالب کر خود به بانک‌ها ارائه دهد.

ممکن است اصطلاح  سواد مالی را شنیده باشید، اما احتمالا نمی‌دانید معنی دقیق آن چیست و به چه کاری می‌آید. سواد مالی این شانس را به شما می‌دهد تا زندگی مالی بهتری داشته باشید و در مدیریت دخل و خرجتان شکست نخورید. هرچه زودتر راه‌های تقویت سواد مالی را بدانید و یاد بگیرید، تصمیمات بهتر، مهم‌تر و سازنده‌تری خواهید گرفت.

خودکارسازی خدمات بانکداری سنتی یا همان بانکداری دیجیتال، عنصر اصلی تعامل با مشتری و سودآوری بهتر است. به‌ عبارت ‌دیگر، بانکداری دیجیتال ترکیبی از بانکداری آنلاین و همراه است. بانکداری آنلاین به معنای دسترسی به خدمات بانکی از طریق وب‌سایت بانک است.

هوش مالی یا همان Financial intelligence اصطلاح نسبتا جدیدی است که در میان صاحبان مشاغل و افراد جامعه محبوبیت روزافزونی به‌ دست آورده است. این هوش، مهارتی اکتسابی است که می‌توان با تمرین و تکرار آن را آموخت. به ‌عبارت دیگر هوش مالی توانایی درک و کسب دانش و مهارت در زمینه امور مالی در دنیای کسب‌وکار است.

با گسترش و پیشرفت تجارت الکترونیکی، تحولی عظیم در شیوه‌های خرید، ایجاد و باعث شده بشر از شیوه‌های سنتی که طی آن پول به‌صورت اسکناس و فیزیکی از مشتری به فروشنده منتقل می‌شد، گذر کند. فرایندی که منجر به پررنگ‌ترشدن اهمیت «درگاه پرداخت اینترنتی» شده است.

تحولاتی که در زمینه فناوری و صنعت نرم‌افزاری در دنیا و کشورمان رخ داده، بانک‌ها را به این سمت کشانده که به نیازهای مشتریان خود در کمترین زمان و هزینه ممکن پاسخ دهند. اتفاقی که کربنکینگ یا همان Centralized On Real Time Exchange به تسهیل آن کمک کرده است.

فناپ» به عنوان هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات گروه مالی پاسارگاد زیرمجموعه‌های متعددی دارد که بزرگترین آن، شرکت نرم‌افزاری داتیس آرین قشم یا همان داتین است؛ شرکتی که توانسته در طول فعالیت خود مسئولیت‌های مختلفی را در بانک‌ها، بیمه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌های گوناگون به ثمر برساند و به طور مستقل نیز فعالیت‌های بزرگی در حوزه مالی برای توسعه فراگیری مالی کشور انجام دهد.

قدم نخست ‌بانکداری الکترونیک در دهه‌ ۱۹۶۰ با معرفی دستگاه‌های ATM وکارت‌های اعتباری برداشته شد. محصولاتی که در آن زمان تحولات عظیمی را در حوزه بانکداری ایجاد کردند. چراکه مشتریان برای اولین بار در تاریخ، می‌توانستند ۲۴ ساعته به پول‌های خود دسترسی داشته باشند و دیگر لازم نبود برای دریافت پول حتما به شعب بانک‌ها مراجعه کنند.

کربنکینگ، زیرمجموعه‌ها و شعب یک بانک را به یکدیگر متصل کرده و اطلاعات آنها را در یک واحد متمرکز ادغام می‌کند. این سیستم به مشتریان اجازه می‌دهد تا به حساب‌های بانکی خود دسترسی پیدا کنند و تراکنش‌های خود را در هر یک از شعب عضو، انجام دهند.

بانکداری دیجیتال، دیجیتالی‌کردن هر سطحی از خدمات بانکداری از ابتدا تا انتهاست. این بدان معناست که بانک‌ها برای خودکارسازی عملیات پشتیبان مانند وظایف اداری و پردازش داده‌ها به هوش مصنوعی تکیه می‌کنند که به‌نوبه خود فشار واردشده بر کارمندان را برای انجام وظایف روزمره کاهش می‌دهد.

در این یادداشت سعی شده نقش و نقاط اثر هر یک از ارکان و بازیگران اکوسیستم نوآوری و تحول در صنعت بیمه مورد نقد و بررسی قرار گیرد. قبل از آن، الزامات شش‌گانه موثر بر شکل‌گیری اکوسیستم تحول دیجیتال صنعت بیمه مرور شده است.

زیان تقلب در پرداخت از سال 2011 بیش از سه برابر شده و انتظار می‌رود تا سال 2027 از 40 میلیارد دلار فراتر رود. این آمار و ارقام نشان می‌دهند که هرچند روش‌های شناسایی تقلب توسعه یافته اما توانایی متقلبان به‌صورت خلاقانه و به سمت حمله به سیستم‌های پیچیده‌تر ارتقا یافته است.

راهکارهای تشخیص تقلب. سیستم‌های کشف تقلب باید به‌طور مداوم، در طول زمان تکامل یابند، زیرا زمانی که دسته‌ای از تقلب‌ها کشف می‌شوند، استراتژی‌های قدیمی کنار گذاشته و با استراتژی‌های جدید تقلب جایگزین می‌شوند.

گسترش فعالیت‌های مالی و بانکی، فقدان یک سامانه جامع کشف تقلب در صنعت بانکی و پرداخت، معضلی با عنوان تراکنش‌های مشکوک را به وجود می‌آورد. ما در داتین با بررسی آخرین روش‌های پیشرفته و تکنولوژی‌های هوش مصنوعی همواره در حال به‌روزرسانی سامانه کشف تقلب هستیم.

کاهش نرخ تقلب علاوه‌بر افزایش اعتماد مشتریان و به‌تبع آن افزایش منابع بانک، باعث خواهد شد هزینه های عملیاتی بانک ها کاهش یابد.

سیستم متمرکز بیمه‌گری، راهکاری جامع است که پردازش تمامی فرایندهای اصلی بیمه‌ای را با استفاده از فناوری اطلاعات مدیریت می‌کند. این سامانه دارای لایه‌ها، موتورها، زیرسیستم‌ها و ماژول‌های مختلف است که در مرکز داده شرکت بیمه نصب شده و از طریق بسترهای ارتباطی، کاربران شرکت‌های بیمه برای انجام عملیات بیمه‌گری به آن دسترسی دارند.

زیرساخت و فناوری‌های موجود در بانک‌ها همچنان محدود مانده و این نشان می‌دهد که زمان انتظار گذشته است. اکنون زمان اولویت‌دادن به فرصت‌های درآمدی بلندمدت و ایجاد قابلیت‌های مورد نیاز برای تحقق سریع و ایمن آنهاست.

دسترسی به خدمات مالی با هدف ازبین‌بردن فقر در کشورها و در سطوح بالاتر، ازبین‌بردن فقر مطلق در جهان است و به همین دلیل، بزرگترین و اصلی‌ترین هدف موسسات و بنگاه‌های مالی در جهان، گسترش فراگیری مالی است.

با توجه به گزارش CB Insights از آخرین فهرست تک‌شاخ‌ها در سال 2022، تا انتهای ماه ژوئن، هزار و 171 شرکت توانسته‌اند شرایط تک‌شاخ‌شدن (یونیکورن) را کسب کنند که مجموع ارزش آنها چیزی بیش از 3.8 تریلیون دلار است.

شبکه‌های اجتماعی و مشخصا مقوله سوشال لیسنینگ یا گوش‌دادن به شبکه‌های اجتماعی در بانک‌ها جدی گرفته نمی‌شود. یکی از دلایلی که سوشال لیسنینگ نادیده گرفته می‌شود تصور غلط سخت، پیچیده یا پرهزینه‌بودن آن است.

فراگیری مالی یکی از بهترین استراتژی‌ها برای کاهش فقر و فاصله طبقاتی در جوامع است؛ زیرا افراد با توانمند شدن، از فقر خارج می‌شوند. بانک جهانی از سال ۲۰۱۴، تصمیم به اجرای برنامه‌های فراگیری مالی و توسعه آن در کشورهای مختلف گرفت.

بانکداری دیجیتال امروزه تعاریف متفاوتی دارد که بر اساس آن محصولات متفاوتی نیز در حال شکل‌گیری هستند. تعاریفی از اینکه بانکداری دیجیتال را به در دسترس قراردادن ابزارهای الکترونیک برای انجام عملیات بانکی می‌دانند تا تعاریفی که تغییرات ساختارهای سازمانی، فرایندها و تغییرات مدل کسب‌وکاری را در این مسیر ضروری می‌دانند.

سیستم کربنکینگ به طور کلی از سرورهای بک‌اند تشکیل می‌شود. به زبان ساده، این نوع از سرورها داده‌های کاربران را در صورت درخواست، از طریق واحد اطلاعات مرکزی بازیابی می‌کنند و عملیات درخواستی آنها صورت می‌گیرد.

در حوزه فراگیری مالی، منظور از خدمات مالی ضروری، امکان افتتاح حساب یا هر موجودیت مالی دیگر مبتنی بر پول رایج (کیف پول دیجیتال، کارت و...) است که به فرد امکان بدهد حداقل از پنج سرویس پایه‌ای شامل پرداخت، پس‌انداز، اعتبار، انتقال ارزی و بیمه بهره‌مند شود.

هیچ راهکار کلی که مناسب همه‌ بانک‌ها و پروژه‌ها باشد، وجود ندارد؛ اما در عین حال، ما هشت اشتباه عمومی را که بانک‌ها در پروژه‌های تحول دیجیتال خود در سه حوزه‌ سرمایه انسانی، فرایندها و فناوری مرتکب می‌شوند، شناسایی کرده‌ایم.