داده‌های افراد در حوزه بانکی و پرداخت، آنقدر گسترش یافته که بروز تقلب و تخلف در آنها امری غیر قابل اجتناب به نظر می‌رسد. در این میان، همان‌طور که هر روز اهمیت این داده‌ها در زندگی افراد افزایش پیدا می‌کند، تلاش نهادهای مالی این بوده که وقوع این مسائل را به حداقل برسانند. پیش‌تر روش‌های کشف تقلب آفلاین یا همان کلاسیک، بهترین راهکار بود اما حالا با حضور و ظهور هر چه پررنگ‌تر تکنولوژی، به نظر می‌رسد شیوه‌های آنلاین بهتر از گذشته بتوانند از عهده تشخیص صحت این تراکنش‌ها برآیند.
شرکت داتین با توجه به ارائه راهکارهای جامع بانکی از چند سال گذشته، روش کشف تقلب آفلاین را در سبد محصولات خود داشته و حالا تمرکز بیشتری را روی سامانه کشف تقلب و تخلف آنلاین خود گذاشته است. سامانه‌ای که به گفته مدیرانش، بر اساس جدیدترین تحقیقات و مطالعات در این حوزه طراحی شده است.
این گفت‌وگو درباره این سامانه و ویژگی‌های آن است و مدیر پروژه سامانه کشف تقلب داتین درباره امکان پیاده‌سازی آن و تاثیراتی که در نظام بانکی کشور دارد، صحبت کرده است.
فاطمه سلطانی، مدیر پروژه سامانه کشف تقلب داتین درباره راه‌اندازی سامانه کشف تقلب این شرکت گفت: «برای اینکه سامانه کشف تقلب آنلاین داتین را به بهره‌برداری نهایی برسانیم، چندین مرحله تست و بررسی داشتیم و در هر مرحله اصلاحات لازم ایجاد شد تا زیرساختی قوی، سریع و دقیق برای بانک‌ها ایجاد کنیم. به طور کلی با توجه به مدل‌های مختلف تخلف و تقلب، ما در ابتدا مسائل اجتماعی را شناسایی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که سرقت و کپی کارت بیشتر است و قطعا از این طریق، تراکنش‌های مشکوک ما افزایش پیدا می‌کند. همچنین تراکنش‌های قمار یکی از موارد پرتواتر است و به همین دلیل از قمار شروع کردیم. خوشبختانه 100 درصد مواردی که شناسایی و ریجکت کردیم، درست بود و در هیچ کدام هم تشخیص غلط نداشتیم.»
سلطانی درباره چگونگی کشف تقلب یا تخلف در این سامانه گفت: «ما از طریق این سامانه، تراکنش را در صف قرار می‌دهیم تا دیتا پردازش شود. این زمان، معمولا زیر 50 میلی ثانیه است. البته در زمان پرباری ممکن است بعضی از این تراکنش‌ها از کنترل ما خارج شود، به همین دلیل عدد 100 میلی ثانیه را انتخاب کردیم.»
مدیر پروژه سامانه کشف تقلب داتین، در ادامه گفت: «بانک‌ها برای گرفتن این سرویس، باید بتوانند اطلاعات لازم را از شرکت ارائه‌دهنده کربنکینگ خود به‌طور سیستماتیک اخذ کنند. مسئله دیگر، سیستم و سخت‌افزاری است که بانک ها به آن نیاز دارند چراکه پرفورمنس باید بسیار بالا باشد. در این زمینه باید تاکید کنم تمام تولیدات داتین بر اساس بررسی جدیدترین تحقیقات و مطالعات در حوزه تقلب و درنظرگرفتن شرایط موجود طراحی شده است.»
سلطانی درباره پیاده‌سازی این سامانه گفت: «ما سناریویی که بتوانیم چطور از کاربر، مشتری و بانک در زمان ثبت تراکنش مشکوک بازخورد بگیریم، آماده کرده‌ایم و این محصول، آماده پایلوت شدن روی یکی از مشتریان است.»
او در پاسخ به این سوال که آیا داتین می‌تواند این سیستم را برای بانک مرکزی بنویسد و بانک مرکزی به تمام بانک‌ها ارائه دهد، گفت: «بله، توانایی پیاده‌سازی این سامانه توسط داتین وجود دارد، چراکه طرح‌های ما بسیار کامل و این سیستم، جنبه‌های مختلف اجتماعی، کارفرمایی و رگولاتوری را در نظر گرفته است. با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین موضوعات برای بانک‌ها جذب و حفظ منابع است، جلوگیری از مواردی که با روش‌های تخلف یا تقلب منجر به آسیب به دارایی مشتریان و خروج منابع یا لطمه به شهرت بانک می‌شوند، بسیار حائز اهمیت است. از سوی دیگر، در جنبه اجتماعی، اعتمادی به بانک‌ها وجود دارد که این سامانه، آنها را در حفظ و ارتقای آن یاری می‌دهد.»
او در پاسخ به این سوال که داتین تاکنون چند نسل از سامانه‌های کشف تقلب خود را ارائه داده و این سامانه‌ها چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند، گفت: «نسل اول، سامانه نظارتی است که به‌صورت آفلاین، در پایان هر روز بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از سامانه‌های بانکی، پردازش اطلاعات را انجام داده و در ابتدای روز بعد گزارش‌های متنوعی را در ده‌ها موضوع مختلف که مشکوک شناسایی شده‌اند، ارائه می‌دهد. نسل دوم این سامانه‌ها نیز سامانه آنلاین ماست.»
سلطانی در پایان درباره معماری زیرساخت این سامانه گفت: «در این سامانه با توجه به حجم ورودی تراکنش هر بانک، زمان بررسی و تحلیل تراکنش به‌صورت آنلاین و قبل از ورود به دیتابیس‌های بانکی بدون ایجاد اخلال در تراکنش‌ها، وجود دارد. همچنین با وجود طراحی به‌صورت سه لایه‌ای (آنلاین، آفلاین و near online) امکان بررسی در سطوح مختلف با تکنولوژی‌های متعدد امکان‌پذیر است.»
منبع: فصلنامه فناوری‌های مالی
داتین
راهکارها
سرمایه‌های انسانی
ارتباطات