پیشرفت روز‌به‌روز فناوری به شرکت‌های فینتک این امکان را داده که بر فراگیری مالی تأثیر مثبت بگذارند؛ شرکت‌های فینتک تلاش می‌کنند تا افراد غیربانکی را با خدمات بانکی آشنا کنند و امکانات مشارکت مالی را افزایش دهند؛ تا بدین‌ترتیب هدف کاهش فقر و افزایش رفاه را محقق کنند.
تعریف فینتک
فینتک مخفف Financial Technology (فناوری مالی) و به معنای کاربرد فناوری برای ارائه‌دهندگان خدمات مالی است؛ فینتک به فناوری‌های نوینی می‌پردازد که استفاده از خدمات مالی را بهبود می‌بخشد. درواقع فینتک برای کمک به شرکت‌ها، صاحبان کسب‌وکار و مصرف‌کنندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد تا بهتر بتوانند فعالیت‌ها و زندگی مالی خود را مدیریت کنند.
ثابت شده که وجود این سرویس مالی مزایای بسیاری را برای کاربران فراهم میکند. به علاوه، این سرویس مالی توسط اینترنت و تلفن‌های هوشمند پشتیبانی می‌شود که به اکثر فین‌تک‌ها کمک میکند تا خدمات بهینه‌ای را ارائه دهند. به لطف فینتک، فعالیت‌های مالی مختلف از پرداخت‌ها تا تامین مالی آسان‌تر انجام می‌شود و درعین حال افراد می‌توانند انواع مختلف فعالیت‌های مالی را با سرعت بیشتری انجام دهند.
فینتک می‌تواند امکان پرداخت در اپلیکیشن گوشی‌های هوشمند را با استفاده از کیف پول دیجیتال (که نیازی به حساب بانکی ندارد) فراهم کند. این فناوری همچنین می‌تواند با پرداخت‌های خودکار مانند پرداخت مستقیم قبوض و بدون نیاز به یادآوری، از اتلاف وقت پرداخت در بانک جلوگیری کند.
تعریف فراگیری مالی
فراگیری مالی به معنای تسهیل دسترسی به محصولات و خدمات مالی برای کل جمعیت بدون توجه به شرایط اقتصادی و جغرافیایی است. فراگیری مالی به اقداماتی اشاره میکند که محصولات و خدمات مالی از قبیل وام، بیمه و حساب بانکی را برای همه افراد و کسبوکارها، صرف نظر از دارایی شخصی یا اندازه شرکت، در دسترس و مقرون‌به‌صرفه کند. فراگیری مالی تلاش میکند موانعی را حذف کند که افراد را از دسترسی به خدمات مالی محروم میکند. در یک کلام اینکه فراگیری مالی فقر را کاهش و رفاه را افزایش می‌دهد.
فراگیری مالی زندگی روزمره را تسهیل کرده و به خانواده‌ها و مشاغل کمک میکند تا برای همه چیز، از اهداف بلندمدت گرفته تا موارد اضطراری غیرمنتظره، برنامه‌ریزی کنند. علاوه بر این، افراد می‌توانند از سایر خدمات مالی مانند پس‌انداز، اعتبار و بیمه، راه‌اندازی و گسترش کسب‌وکار، سرمایه‌گذاری در آموزش یا سلامت و مدیریت ریسک استفاده می‌کنند؛ که می‌تواند کیفیت کلی زندگی آنها را بهبود بخشد.
تاثیر فین‌تک‌ها بر فراگیری مالی
اما فینتک چگونه به فراگیری مالی در کشور کمک میکند؟ نحوه و میزان دسترسی به امکانات، همواره یک مسئله در سیستم مالی بوده است. با این حال، پیشرفت‌های اخیر در فناوری به شرکت‌های فینتک این امکان را داده که بر فراگیری مالی تأثیر مثبت بگذارند.
شرکت‌های فینتک تلاش می‌کنند تا افراد غیربانکی را با خدمات بانکی آشنا کنند و امکانات مشارکت مالی را افزایش دهند. فینتک با استفاده از اکوسیستم موجود در فناوری‌های نوظهور، بانکداری را در دسترس، ساده و مقرون‌به‌صرفه میکند.
مزیت شرکت‌های فینتک
شرکت‌های فینتک با بهره‌گیری از نوآوری، پرداخت‌های دیجیتال امن را فراهم می‌کنند. آنها با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، در ایجاد پرداخت‌های دیجیتال که امکان انتقال، تائید، خریدوفروش غیرنقدی را فراهم میکند، موفق بوده‌اند. استفاده از این امکانات نیز آسان است.
درخصوص دسترسی به اعتبار هم شرکت‌های فینتک آسان عمل می‌کنند. بانک‌های سنتی معمولا به اسناد زیادی نیاز دارند؛ درحالی که شرکت‌های فینتک با حداقل اسناد کار می‌کنند. شرکت‌های فینتک همچنین از هوش مصنوعی برای ارزیابی ریسک در شاخص‌هایی مانند الگوهای درآمد و هزینه استفاده می‌کنند؛ این موضوع برای مشاغل محلی، خدمات مالی خرد و سرمایه‌گذاری بسیار مفید است.
شرکت‌های فینتک همچنین از ابزارهای مختلفی برای آموزش مخاطبان خود استفاده می‌کنند. سواد مالی راهی برای پیشرفت است. آگاهی درمورد اینکه افراد برای دریافت وام واجد شرایط هستند و همچنین برآورده‌کردن الزامات اعتباری، به کاربران و خود فین‌تک‌ها کمک میکند.
رویکرد بازیگران سنتی مالی به فینتک
اگرچه بازیگران سنتی با چالش ادغام فناوری‌های جدید روبه‌رو هستند؛ اما بسیاری از آنها درحال حاضر یک استراتژی فینتک دارند. به موجب آن مشارکت بین شرکت‌های فینتک و ارائه‌دهندگان خدمات مالی سنتی از اهمیت کلیدی برای افزایش مقیاس بانک‌ها و نوآوری میان آنها برخوردار است.
کمک فینتک به دولت‌ها
بر اساس گزارش بانک جهانی، فراگیری مالی یکی از راه‌های اصلی نظارت بر پیشرفت در کاهش نابرابری اجتماعی، گسترش جهانی رفاه اقتصادی و مسائل مرتبط با آن مانند برابری جنسیتی است. در این میان بزرگترین مزیت فینتک این است که می‌تواند به افزایش فراگیری مالی کمک کند.
درحال حاضر، مزایای مختلف فینتک به‌طور گسترده در جامعه احساس می‌شود. علاوه بر این، تعداد شرکت‌های فینتک به‌خصوص استارت‌آپ‌های این حوزه روز‌به‌روز درحال افزایش است. البته هنوز هم عده‌ای هستند که نمی‌دانند فینتک چیست و چه فوایدی برای مصرف‌کنندگان دارد که انتخاب و استفاده از فینتک را برای آنها دشوار میکند.
کمک فینتک به فعالیت‌های بانکی
فینتک همچنین می‌تواند فراگیری مالی را با در دسترس‌ترکردن بانکداری، بهبود بخشد. هنوز درصد زیادی از جمعیت جهان وجود دارد که به بانک‌ها دسترسی ندارند (تقریبا 1.7 میلیارد نفر، طبق گزارش بانک جهانی)، درحالی که به تلفن هوشمند دسترسی دارند.
روش‌هایی مبتنی بر گوشی هوشمند وجود دارد که می‌تواند افرادی که به بانکداری دسترسی ندارند را برای اولین بار به بانک متصل کند، آن هم با برخورداری از طیف وسیعی از محصولات بانکی دیجیتال از جمله وام‌های فوری، نقل و انتقال پول، پرداخت قبض، سرمایه‌گذاری‌های با بازده بالا و پس‌انداز.
فینتک همچنین می‌تواند سوادهای دیگر را ارتقا دهد، که از میان آنها می‌توان به سواد زیست محیطی اشاره کرد. این کار می‌تواند با صرفه‌جویی قابل توجهی در استفاده از کاغذ انجام شود، زیرا اغلب قراردادهای سنتی غیرفین‌تک چاپ می‌شوند، درحالی که فینتک به اسناد کاغذی نیاز ندارد.
مزایای استفاده از فینتک در ایران
از آنجایی که استفاده از اینترنت در همه جهان و همچنین در ایران به‌شدت افزایش یافته، در مناطقی که امکان راه‌اندازی بانک‌های فیزیکی وجود ندارد، شرکت‌های فینتک مزیت بزرگی دارند. آنها می‌توانند دسترسی به محصولات و خدمات اساسی مالی را فراهم کرده و به کاربران کمک کنند تا پول خود را پس‌انداز کرده و فعالیت‌های مالی انجام دهند.
اکوسیستم فینتک بسیار گسترده است و با مدل‌های نوآورانه جدیدی توسعه می‌یابد و دائما درحال تکامل است. پتانسیل عظیم این تحولات برای افزایش تاثیر فراگیری مالی، انگیزه را برای توسعه استراتژی فینتک تقویت میکند؛ زیرا به نظر می‌رسد فینتک می‌تواند یک برگ برنده برای رسیدن به هدف فراگیری مالی باشد.
فینتک می‌تواند به‌طور غیرمستقیم به یک شتاب‌دهنده مالی در کشور تبدیل شود که روند تراکنش‌های مالی را بهبود می‌بخشد. با افزایش فراگیری مالی، اقتصاد ملی نیز به‌طور خودکار افزایش خواهد یافت و به بهبود رفاه مردم در کشور کمک خواهد کرد.
ضرورت تکمیل فینتک با دانش‌های دیگر
فینتک تنها در صورت وجود سوادهای ضروری دیگر، مانند سواد رسانه‌ای (توانایی دسترسی و تحلیل انتقادی پیام‌های رسانه‌ای) یا سواد فناوری (توانایی استفاده، درک، مدیریت و تحلیل فناوری به‌طور ایمن، موثر و مسئولانه) می‌تواند مثبت باشد.
علاوه بر این، فناوری‌های فینتک ممکن است به رفاه مالی آسیب برساند، زیرا ممکن است به خریدهای هیجانی یا سرمایه‌گذاری‌های غیرمنطقی منجر شود. اگر فینتک با آموزش و دانش کافی تکمیل نشود، پلتفرم‌های موبایلی که عملیات خرید را تسهیل می‌کنند و زمان بین خرید و مصرف را کاهش می‌دهند، می‌توانند به خرید ناگهانی و خرج بیش از حد منجر شوند که اغلب برای رفاه مصرف‌کننده مضر است.
نمونه خوبی از فناوری بالقوه مضر برای کاربرانی که سواد مالی کافی ندارند، دنیای ارزهای دیجیتال است که برای اقلیت کوچکی از جمعیت (پذیرندگان اولیه، سرمایه‌گذاران پیچیده و سرمایه‌گذاران خوش‌شانس) ثروت غیرمنتظره و برای بقیه زیان‌های هنگفت ایجاد کرد.
درنهایت تغییرات سریع فناوری با رقم‌زدن چهارمین انقلاب صنعتی، پنجره هیجان‌انگیز و چالش‌برانگیزی را می‌گشاید. فناوری‌های جدید می‌توانند با افزایش سواد مالی به بهبود رفاه جهان کمک کنند، اما تنها درصورتی که به‌درستی در برنامه‌های آموزشی معرفی شوند. کشورها به‌مرور از این دانش و امکانات آگاه می‌شوند و سواد مالی وارد برخی تصمیمات سیاسی خواهد شد و استفاده از دنیای روبه‌رشد فینتک می‌تواند به این روند کمک کند و فراگیری مالی را رقم بزند.
پرسش و پاسخ
1- فینتک چیست؟
فینتک به‌معنای کاربرد فناوری برای ارائه خدمات مالی با هدف مدیریت بهتر فعالیت‌ها و زندگی مالی است.
2- فراگیری مالی چه هدفی دارد؟
فراگیری مالی فقر را کاهش و رفاه را افزایش می‌دهد وتلاش میکند موانعی را حذف کند که افراد را از دسترسی به خدمات مالی محروم میکند.
3- فینتک و فراگیری مالی چه ارتباطی دارند؟
فینتک می‌تواند خدمات مالی لازم را به کاربرانی که از خدمات بانکی بی‌بهره‌اند اما به گوشی هوشمند دسترسی دارند، ارائه دهد و با کاهش نابرابری‌های اجتماعی، می‌تواند یک برگ برنده برای رسیدن به هدف فراگیری مالی باشد.
4- فراگیری مالی در ایران با استفاده از فینتک چطور محقق می‌شود؟
فینتک می‌تواند روند تراکنش‌های مالی را بهبود ببخشد و فراگیری مالی را رقم بزند که در آن صورت اقتصاد ملی نیز به‌طور خودکار افزایش خواهد یافت و به بهبود رفاه مردم در کشور کمک خواهد کرد.
5- چالش‌های فینتک چیست؟
به دلیل تسهیل عملیات خرید و فعالیت‌های بانکی، فینتک می‌تواند به خریدهای هیجانی یا سرمایه‌گذاری‌های غیرمنطقی منجر شود؛ که لازمه مقابله با این چالش، دانش کافی و وجود سواد رسانه‌ای یا سواد فناوری است.
داتین
راهکارها
سرمایه‌های انسانی
ارتباطات