در گفت‌وگوهای اخیر مدیرعامل داتین، ویپاد هم‌نشین با مفهوم «فراگیری مالی» عنوان شده‌است. در این مطلب قصد داریم ضمن معرفی ویپاد؛ ترابانک پاسارگاد و آشنایی با ویژگی‌ها و ماموریت آن، بگوییم که فراگیری مالی چیست و ویپاد چگونه می‌تواند در مسیر توسعه آن فعالیت کند. همچنین به تعریف دقیقی از ترابانک خواهیم پرداخت و تفاوت‌های آن با بانکداری سنتی را بررسی خواهیم کرد.
آشنایی با ویپاد
برای آشنایی با ویپاد ابتدا باید بدانیم «فراگیری مالی» چیست و سپس ببینیم بانک پاسارگاد چگونه با استفاده از ویپاد در مسیر تحقق آن گام برداشته است. از نظر بانک جهانی، مفهومی تحت عنوان Financial Inclusion تعریف شده است که در فارسی آن را «فراگیری مالی» می‌نامیم. فراگیری مالی به معنای تسهیل دسترسی افراد و کسبوکارها به خدمات مالی است و به چهار حوزه خدماتی تقسیم می‌شود:
- سپرده بانکی و کارت
- اعتبار و تسهیلات
- بیمه
- سرمایه‌گذاری
هرگاه یک فرد بتواند به این چهار حوزه خدماتی به‌صورت مقرون‌به‌صرفه، ساده و سریع دسترسی داشته باشد، از نظر اقتصادی شرایط به نوعی پیش می‌رود که منجر به خلق ثروت و کاهش فقر می‌شود. بر اساس تحقیقات انجام‌شده توسط بانک جهانی، برای دستیابی به چنین شرایط ایده‌آلی، استفاده از «فناوری» تنها گزینه کارآمد است. تکنولوژی همه وجوه سادگی، سرعت، امنیت و صرفه‌جویی در وقت و هزینه را برای دستیابی افراد و کسبوکارها به خدمات بانکی در هر چهار حوزه مذکور فراهم می‌کند.
تولد ویپاد از دل بانک پاسارگاد و داتین
بانک پاسارگاد با هدف توسعه خدمت‌رسانی در تمامی شهرها و روستاهای کشور تصمیم گرفت تا خدمات مالی خود را گسترش بدهد. این تصمیم نیز بدون استفاده از فناوری و تکنولوژی امری غیرممکن بود. به همین دلیل ارائه خدمات مالی را از طریق بانکداری دیجیتال پیش گرفت و طرح ترابانک پاسارگاد را تحت عنوان ویپاد در مسیر توسعه فراگیری مالی آغاز کرد. مسئولیت اجرا و توسعه این ترابانک نیز به داتین، بازوی فناوری هلدینگ فناپ سپرده شد.
ویپاد، مسیر جدید ارائه همگانی خدمات بانک پاسارگاد
قبل از اینکه به ادامه توضیح در مورد ویپاد؛ ترابانک پاسارگاد برای توسعه فراگیری مالی بپردازیم، لازم است مفهوم ترابانک را واکاوی کنیم. ترابانک در لغت از دو واژه (تَرا) و (بانک) تشکیل شده است و معنای «فراتر از بانک» را دارد. ترابانک یعنی بانکی فراتر از بانک‌های سنتی یا بانکی با قابلیت‌های مدرن و توام با تکنولوژی. در واقع ترابانک از تکنولوژی و فناوری کمک می‌گیرد تا دسترسی کاربران به خدمات بانکی را تسهیل دهد و تجربه کاربری آنها را در استفاده از خدمات بانکی بهبود بخشد. پس ویپاد، ترابانک پاسارگاد به دنبال ایجاد دسترسی همگانی به خدمات مالی آن هم با استفاده از تکنولوژی است.
برای ایجاد این دسترسی همگانی، تصمیم بر آن شد تا به جای لزوم مراجعه حضوری به شعبه‌های فیزیکی، مسیر جدیدی با ویپاد پیش گرفته شود که در آن افراد به آسانی، با صرف زمانی کمتر از ۲ دقیقه و به شکلی کاملا آنلاین، نسبت به افتتاح حساب دیجیتال، اقدام کنند و به تمامی خدمات بانکی دسترسی داشته باشند.
آنچه برای شکل‌گیری ویپاد نیاز بود
برای تاسیس و راه‌اندازی پلتفرم بانکی با مقیاسی به وسعت ایران، نیاز به استفاده از زیرساخت‌های قوی بانکی است. برای ساخت چنین پلتفرمی، شناخت دقیق اکوسیستم مالی، آشنایی و تسلط به فناوری‌ها و شیوه‌های خدمات‌دهی بانکی مورد نیاز است تا خدمات حساس بانکی به پایدارترین و سریع‌ترین روش ممکن، به دست تعداد زیادی از افراد و کسبوکارها در اقصی نقاط کشور برسد. با توجه به این نیازمند‌ی‌ها، توسعه و اجرای طرح ویپاد، ترابانک پاسارگاد به داتین سپرده شد. داتین با دوازده سال تجربه در زمینه طراحی و ارائه راهکارها و زیرساخت‌های مالی و دانش کسب شده در صنعت بانکی و بیمه‌ای، ویپاد را مبتنی‌بر تکنولوژی مقیاس‌پذیر در بستری کاملا آنلاین اجرا کرد.
طراحی ویپاد با استفاده از فناوری
داتین علی‌رغم همه دشواری‌ها و پیچیدگی‌های صنعت مالی و پرداخت، در ۱۲ سال تجربه فعالیت خود در این حوزه، به شناخت دقیقی از وضعیت اکوسیستم مالی رسیده بود. پس شیوه‌ای از توسعه را دنبال کرد که در آن فصل مشترکی بین کاربر و نهادهای مالی با نام ویپاد رقم بخورد. فصل مشترک ویپاد ویژگی‌های زیر را دارد:
- اعتباردهی: در قسمت اعتباردهی، علاوه بر در نظر گرفتن انواع فاکتورهای بانک مرکزی در بخش امتیازدهی به کاربر، شیوه‌ای مبتنی‌بر رفتار مالی کاربر در اپلیکیشن ویپاد نیز در نظر گرفته می‌شود.
- مدیریت ثروت و دارایی: آنچه مهم است این است که افراد در برابر تورم امنیت داشته باشند. از این رو، بخشی به «حساب رویش» با ۲۲/۵ درصد سود در ویپاد در اختیاران کاربران قرار گرفته است.
- دسترسی به بیمه: دسترسی همگانی به یک پلتفرم دیجیتال خرید اعتباری بیمه از جمله مباحث مهمی بود که ویپاد آن را در سبد خدمات خود پوشش داد.
- تنوع تسهیلات‌دهی: دسترسی همگانی به تسهیلات بانکی، تمرکز اصلی ویپاد را به خود اختصاص داده است. ویپاد برای ایجاد تنوع در شیوه‌های دسترسی افراد به اعتبارات و تسهیلات، دو روش «پلکانی» با عنوان پشتوانه و «امتیازی» با عنوان تسهیلات برآیند را برای کاربران خود در نظر گرفته است.
بزرگترین چالش ویپاد در ارائه انواع خدمات مالی را شاید بتوان حفظ تجربه کاربری قلمداد کرد. دستیابی به شناخت دقیقی از رفتار مالی کاربران در ابعادی گسترده و مبتنی‌بر داده‌های دقیق و قابل اتکا به‌طوری که بتوان بر اساس آنها خدمات مالی جامعه‌پسندی را طراحی، توسعه و عرضه کرد، چالش بزرگ ویپاد است. از آن‌جایی که شکل و اندازه نیاز کاربر با گذر زمان تغییر می‌کند، لازم است ویپاد بتواند به مرور زمان و با بررسی رفتار کاربران به نیازهای جدید آنها پی ببرد و با دریافت بازخورد از کاربران، همواره در مسیر رفع نیاز آنها قدم بردارد.
توسعه ویپاد در تعامل با کاربران
برنامه ویپاد اکنون بیش از ۳ میلیون کاربر دارد و تاکنون بیش از ۱۳۲هزار بازخورد ثبت‌شده در فروشگاه‌های اپلیکیشن دارد و این نشان از تعامل بالای کاربران ویپاد با این اپلیکیشن بانکی است. ویپاد با ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد زیر، سبب پیدایش یک تجربه‌کاربری جدید برای کاربران حوزه بانکی شده‌است:
۱. فراهم کردن مسیر ساخت اعتبار برای افراد
۲. ارائه خدمات بانکی در بستری کاملا آنلاین، کاملا خودکار، در لحظه و بدون دخالت عامل انسانی
۳. اعطای تسهیلات حداکثر در ۲ دقیقه
۴. دسترس‌پذیر از هر نقطه و به‌صورت شبانه‌روزی
نظرات و بازخوردهای ثبت‌شده کاربران در شبکه‌های اجتماعی و اخبار مربوط به ویپاد نیز نشان می‌دهد که افراد در اقشار مختلف جامعه و نقاط جغرافیایی گوناگون کشور، نسبت به استفاده از خدمات ویپاد اقبال دارند.
گسترش و بهینه‌سازی خدمات مالی در ویپاد براساس مقیاس‌پذیری
استفاده از تکنولوژی مقیاس‌پذیری در اجرای طرح ویپاد، سبب شده است این بانک دیجیتال بتواند در بازه‌های زمانی کوتاه نسبت به رفتار کاربران خود و نیازهای آنها به‌روزرسانی و بهینه‌سازی شود. سیر تکامل و مقیاس‌پذیری داتین را می‌توان در ۳ سال فعالیت ویپاد به‌صورت زیر مشاهده کرد:
در سال ۱۳۹۹، ویپاد با خدمات زیر شکل گرفت:
- امکان افتتاح حساب بانکی
- پیام‌رسان ویژه کاربران
- اعتبار هدیه ویپادی
- رمز و امنیت حساب
- گزارش گردش حساب
- ارائه خدمات پشتیبانی
- انتقال وجه، کارت به کارت، پایا و انتقال ویپادی
- صدور کارت هدیه
- دایرکت دبیت حساب پاسارگاد
- درگاه افزایش موجودی
سپس سرویس‌های زیر در سال ۱۴۰۰ به قابلیت‌های پیشین اپلیکیشن ویپاد اضافه شدند:
- امکان مسدودسازی کارت
- بانکداری ویدیویی
- صدور کارت فیزیکی ویپاد
- بانکداری مجازی
- اعتبارسنجی آنلاین
- ارائه تسهیلات پشتوانه
در سال ۱۴۰۱ نیز این خدمات به ویپاد اضافه شدند:
- صدور سیستمی کارت المثنی
- قابلیت دریافت رمز دلخواه کارت
- تسهیلات پشتوانه سازمانی
- امکان دعوت از دوستان
- ارائه خدمات چک
- ارائه خدمات بیمه
- خرید اعتباری بیمه
- پس‌انداز رویش
- باشگاه مشتریان
- خدمات پرداخت قبض
- پشتیبانی هوشمند ویپاد
ویپاد، با هدف گسترش خدمات مالی خود و درگیر کردن نهادهای مالی دیگر مانند صندوق‌های بورسی و بیمه در کنار خدمات بانکی این روند رشد را طی ۳ سال پیمود.
بخش‌های مختلف ویپاد
1. مشاهده کارت دیجیتال ویپاد
2. مشاهده موجودی حساب
3. مشاهده شماره حساب ویپاد
4. مشاهده شماره شبای ویپاد
5. امکان کارت‌به‌کارت و انتقال هوشمند ویپادی
6. امکان واریز و برداشت
۷. تنظیمات رمز کارت
۸. صدور مجدد کارت یا اعلام نیاز به کارت المثنی
۹. امکان مسدود کردن کارت در صورت نیاز
۱۰. امکان برداشت مستقیم از حساب
۱۱. امکان دسترسی به بانکداری مجازی
۱۲. امکان مشاهده گردش حساب ویپاد
۱۳. بخش مربوط به خدمات بیمه
۱۴. بخش مربوط به سرمایه‌گذاری رویش
۱۵. بخش وی‌کلاب با قابلیت دسترسی و بهره‌مندی از جوایز و قرعه‌کشی‌های طرح‌واره
۱۶. امکان جمع‌آوری سکه برای برخورداری از طرح‌های تشویقی یا دریافت تسهیلات ویپاد
۱۷. بخش مربوط به تسهیلات ویپاد شامل تسهیلات پشتوانه و برآیند
۱۸. امکان دسترسی به چت آنلاین با سایر کاربران ویپاد
۱۹. امکان دسترسی به پشتیبانی هوشمند ویپاد
۲۰. امکان درج تصویر پروفایل کاربری برای اپلیکیشن
۲۱. خدمات مربوط به چک از جمله ثبت، واگذاری، تایید، رد، انتقال، عودت یا استعلام
۲۲. بخش مربوط به دریافت اعتبار هدیه
۲۳. بخش مربوط به دریافت کارت هدیه
۲۴. بخش مربوط به پرداخت و خدمات قبض
تسهیلات آنی و بدون ضامن ویپاد، وجه تمایز این ترابانک
تسهیلات‌دهی در ویپاد به دو شیوه پلکانی و امتیازی انجام می‌شود.
در شیوه امتیازی که «برآیند» نام دارد هر ۱۰۰ هزار تومان سپرده در هر روز یک امتیاز محسوب می‌شود و براساس مجموع امتیاز‌ها افراد می‌توانند تا سقف پنجاه میلیون تومان، تسهیلات دریافت کنند و بازپرداخت آن را در بازه‌های شش یا دوازده ماه انجام دهند.
دریافت تسهیلات برآیند ویپاد، مانند تمام خدمات دیگر آن، کاملا آنلاین و در هر ساعتی از شبانه‌روز امکان‌پذیر است و از لحظه درخواست تا دریافت تسهیلات برآیند، حدود یک دقیقه به‌طول می‌انجامد. جدا از سرعت، شفافیت کاملی در اپلیکیشن وجود دارد تا کاربر به‌طور دقیق در جریان وام‌گرفتن قرار بگیرد. کاربران برای دریافت وام آنلاین بدون ضامن می‌توانند از ویپاد استفاده کنند.
شیوه پلکانی اهدای تسهیلات ویپاد که «پشتوانه» نام دارد، کاربران به‌صورت پلکانی تسهیلات یک، دو، سه، چهار، پنج و… را تا سقف ۲۵ میلیون تومان دریافت می‌کنند. شیوه بازپرداخت آن نیز تا ۱۰ میلیون تومان در چهار قسط و از ۱۵ تا ۲۵ میلیون تومان در شش قسط صورت می‌گیرد.
کاربران می‌توانند از تسهیلات یک میلیون تومانی با شرط ۵۰-۵۰ یا از تسهیلات ۲ تا ۲۵ میلیون تومانی بدون شرط ۵۰-۵۰ استفاده کنند. فرق این دو نوع تسهیلات در این است که اگر کاربری تسهیلات یک میلیون تومانی ویپاد را دریافت کند، در زمان خرید باید ۵۰٪ درصد مبلغ خرید خود را در موجودی اصلی حساب ویپاد خود داشته باشد.
برای مثال اگر شخصی مبلغ ۱ میلیون تومان تسهیلات پشتوانه دریافت کند و قصد داشته باشد کالایی به ارزش ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان را خریداری کند، لازم است نصف مبلغ آن کالا یعنی ۹۰۰هزار تومان را در قسمت موجودی کارت خود داشته باشد. اما این قانون فقط برای مبلغ ۱ میلیون تومان صادق است و در سایر مبالغ تسهیلات پشتوانه صدق نمی‌کند.
همچنین به‌عنوان مثالی از انواع روش‌های دریافت تسهیلات برآیند، می‌توان به نگهداری مبلغ ۳۰ میلیون تومان در حساب ویپاد و برای مدت ۴۵ روز اشاره کرد. در انتهای این ۴۵ روز، کاربر می‌تواند وام ۳۰ میلیون تومانی ویپاد را کاملا آنلاین و در هر ساعت از شبانه‌روز که تمایل داشت، دریافت کند و البته آن مبلغ ۳۰ میلیون تومانی که به مدت ۴۵ روز در حساب ویپاد خود نگه داشته بود نیز قابل برداشت است.
آنچه در مجموع سبب محبوبیت ویپاد در بین کاربران بانک‌های دیجیتالی شده است
ویپاد از طریق ارائه تسهیلات با روش‌های متنوع «پلکانی» و «امتیازی» و همچنین با شیوه‌های مناسب بازپس‌دهی این تسهیلات نسبت به سایر فعالان حوزه بانکداری دیجیتال در بین کاربران بانکی محبوبیت بیشتری پیدا کرد است.
کاربران در بازپس‌دهی تسهیلات پشتوانه که محبوب‌ترین نوع تسهیلات در نگاه کاربران این ترابانک است، کل مبلغ دریافت‌شده را به‌صورت یکجا پس دهند. در بازپس‌دهی تسهیلات برآیند نیز کاربران هم می‌توانند کل بدهی خود را به‌صورت یکجا پرداخت کنند و هم می‌توانند به‌صورت اقساط ۶ ماهه یا ۱۲ ماهه (بسته به نوع تسهیلاتی که دریافت کردند) بدهی خود را با ویپاد تسویه کنند.
سرعت و شفافیت در ارائه تسهیلات و بازپس‌دهی آن از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد اپلیکیشن ویپاد است.
ویپاد از نگاه آمار و ارقام تا به امروز
اعطای بیش از ۱۰ هزار میلیارد تسهیلات خرد به کاربران ویپاد طی دو سال
صدور بیش از ۳ میلیون پرونده تسهیلاتی در بانک پاسارگاد
ارائه تسهیلات به بیش از ۱۲ هزار شهر و روستا در سراسر کشور
رکورد بیش از ۱۵ هزار فقره تسهیلات خرد در طول روز
بیش از ۱/۵ میلیون افتتاح حساب در ویپاد؛ ترابانک پاسارگاد
چگونه از ویپاد استفاده کنیم؟
اپلیکیشن ویپاد را می‌توانید در نسخه‌های آیفون، اندروید و وب‌اپ دریافت کنید و پس از افتتاح حساب دیجیتال خود، از خدمات آن بهره‌مند شوید.
داتین
راهکارها
سرمایه‌های انسانی
ارتباطات