,راهکار بانکداری متمرکز یا کربنکینگ (Core banking) راهکاری نرم‌افزاری است که در آن کلیه اطلاعات و تعاملات مالی در شبکه بانکی مورد نظر، در یک واحد و پایگاه داده مرکزی (Core) نگهداری می‌شود. این راهکار به‌منظور تسریع و بهبود عملیات‌ بانکی، کاهش هزینه و ایجاد آمادگی درراستای رشد خدمات بانک، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. دسترسی پذیری، یکپارچگی و امنیت، از ویژگی‌های مهم کربنکینگ محسوب می‌شود.

کربنکینگ چیست؟

کربنکینگ را می‌توان به‌عنوان یک سیستم نرم‌افزاری مرکزی تعریف کرد که تراکنش‌های بانکی را در شعب مختلف یک بانک پردازش می‌کند. این سیستم شامل پردازش سپرده، وام و اعتبار و البته دفترکل حسابداری بانک است. از دیگر خدمات کربنکینگ می‌توان به تسهیل محاسبه سود، پردازش واریز و برداشت پول، فعالیت‌های مرتبط با اعتبارات اسنادی و هر گونه خدمت بانکی مورد انتظار اشاره کرد. از آنجایی‌ که مشتریان خواهان داشتن کنترل و استقلال بیشتر بر امور مالی خودشان هستند بانک‌ها به دنبال پیداکردن راه‌حل‌های بانکداری مشتری‌پسند هستند تا با افزایش رضایت مشتریانشان، منجر به وفاداری بیشتر آنها شوند.  تمرکز کربنکینگ بیشتر بر سهولت کار شعبه و همچنین افزایش دسترسی‌پذیری خدمات بانکی در لحظه برای مشتریان است.

درواقع هدف سیستم‌های کربنکینگ که با عنوان راهکارهای جامع بانکی نیز شناخته می‌شوند، توانمندسازی بیشتر مشتریان کنونی است تا آزادی بیشتری در انجام تراکنش‌های بانکی‌شان داشته باشند. با تحولات فناوری، امنیت و سرعت تراکنش‌ها نیز بیشتر شده و این واقعیت که تراکنش‌ها را می‌توان از هر نقطه در جهان و از راه دور انجام داد باعث شده تا کربنکینگ به مهم‌ترین جنبه بانکداری در این روزها تبدیل شود.

به‌ عبارت ‌دیگر، می‌توان گفت که امروزه راهکارهای کربنکینگ به سرویس‌های اولیه و بنیادی در هر موسسه مالی بدل شده که از آن برای ساده‌ترکردن عملیات خود استفاده می‌کنند. بانک‌ها و موسسات مالی با کمک کربنکینگ می‌توانند علی‌رغم چالش‌های موجود، به‌طور مستمر انتظارات و خواسته‌های مشتریانشان را برآورده کنند. مهم‌ترین دلیلی که هر بانک باید یک راهکار کربنکینگ اتخاذ کند، یکپارچه‌کردن فرایندها، محصولات، خدمات و تراکنش‌هایشان است. کربنکینگ بر اساس رویکردهای استراتژیک بانکی انجام و باعث کاهش قابل ‌توجه هزینه‌های عملیاتی و افزایش اعتماد مشتریان می‌شود و نیاز به سرمایه انسانی را برای اجرای امور کاهش می‌دهد.

معنای کربنکینگ چیست؟

واژه «کر» (Core) مخفف عبارت Centralized Online Real-time Environment و به این معناست که مشتری می‌تواند بدون توجه به موقعیت مکانی خود، از خدمات بانکی بهره‌مند شود. همان‌طور که پیش‌تر هم توضیح داده شده، هدف از این کار، ارائه استقلال بیشتر به مشتریان برای انجام تراکنش‌ها و محدود نبودنشان به‌منظور انجام فرایندهای بانکی و مالی است. تمرکز در یک پایگاه داده مرکزی، قابلیت دسترسی بر بستر شبکه و وب، پردازش بدون تاخیر و لحظه‌ای از قابلیت‌های مورد انتظار CORE است.

فرایند انجام کربنکینگ به چه صورت است؟

سیستم کربنکینگ، شامل سرورهای اصلی، پشتیبان و بحرانی است که یک سری عملیات را انجام می‌دهند. به‌عنوان‌ مثال، هنگامی‌ که یک مشتری از یک شعبه یا یک دستگاه خودپرداز پول برداشت می‌کند، این درخواست به مرکز داده متمرکز ارسال می‌شود. این مرکز داده درخواست را پردازش و سپس عملیات را تائید می‌کند.

مرکز داده شامل پایگاه داده، سرور اپلیکیشن، سرور وب و یک فایروال برای محافظت از سیستم دربرابر بدافزارهاست. بانک‌ها می‌توانند مراکز داده خودشان را درون سازمان یا در فضای ابری قرار دهند.

همچنین راهکارهای بانکداری متمرکز، یک راهکار پیچیده برای بانکداری دیجیتال به شمار می‌رود. این سیستم دارای ساختاری مدولار است که بخش‌های کاربردی زیادی در آن وجود دارد. ساختار مدولار پراکنده باعث می‌شود تا بهتر بتوان «کر» را بر اساس نیازهای بانک مورد نظر تنظیم کرد. همان «کر» با چند عملکرد بیشتر ممکن است برای یک نئوبانک یا بانک تجاری قابل ‌استفاده باشد.

در سطح پایه، یک سیستم کربنکینگ شامل یک دفتر دیجیتالی از تراکنش‌ها، موجودی‌های مشتریان و اعتبارنامه‌هاست. بنابراین اولین ماژول در سیستم، مسئولیت تائید مشتری و تراکنش‌های او را بر عهده دارد.

اما اگر محصول شما تک سرویس نیست و ارائه‌دهندگان شخص ثالث بسیاری را باید در اکوسیستم خود ادغام کنید، یکی از ماژول‌های کاربردی، مسئول اتصال ارائه‌دهندگان خدمات خواهد بود. اولین عملکرد این ماژول، انتقال مقادیر کلیدی از طریق پروتکل API بین شما و ارائه‌دهنده خواهد بود. این مقادیر کلیدی می‌تواند شامل اطلاعات مربوط به خدمات، تعداد واحدهای خریدوفروش مشتریان شما و قیمت خدمات باشد. دومین عملکرد این ماژول پیگیری تمام عملیاتی است که مشتریان شما با ارائه‌دهندگانتان انجام داده‌اند. مسلما شما به این داده‌ها برای تجزیه‌وتحلیل اولویت‌های مشتریان، ردیابی میزان پرداختی به ارائه‌دهنده تا پایان ماه و مدیریت کارمزدهایی که دریافت می‌کنید، نیاز خواهید داشت. تصویر زیر به‌خوبی کامل و جامع‌بودن یک سیستم کربنکینگ را نشان می‌دهد:

ویژگی‌های جدید کربنکینگ چیست؟

بررسی و تجزیه‌وتحلیل برترین راهکارهای جامع بانکی باعث شد تا اصلی‌ترین و ضروری‌ترین ویژگی‌های جدید یک نرم‌افزار کربنکینگ شامل مواردی باشد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. وجود تمامی این موارد به مشتریان کمک می‌کند تا خدمات بانکی خود را از هر نقطه‌ای در دنیا به‌راحتی انجام دهند. به عبارت دیگر، در این ساختار این مفهوم پررنگ‌تر می‌شود که مشتری، متعلق یک شعبه خاص نیست بلکه مشتری، بانک است. اساسی‌ترین ویژگی‌های کربنکینگ عبارت‌اند از:

• داشبوردهای متمرکز

بانکداران برای تصویرسازی سیستم به‌صورت آنی، به یک داشبورد single-view نیاز دارند. از طرف دیگر بانکداران و مشتریان باید به یک نمای داشبورد یکسان دسترسی داشته باشند. این اتفاق باعث تشخیص و حل سریع‌تر مشکلات موجود می‌شود.

• آنبوردینگ (با قابلیت KYC)

قبل از استفاده از داشبورد، مشتری باید با یک نام کاربری و رمز عبور منحصربه‌فرد وارد حساب کاربری خود شود. با شاخصه‌های KYC، بانک‌ها می‌توانند هویت مشتریان احتمالی را هنگام ثبت‌نام، تائید کنند. فرایند آنبوردینگ نیز باید به ‌اندازه کافی ساده باشد تا کاربران بتوانند بدون استرس این زمان را سپری کنند.

• احراز هویت دوعاملی

در این راهکار، نیاز به ارائه تائید دو مرحله‌ای برای افزایش امنیت و محافظت از داده‌های حساس مشتریان است.

• پوش نوتیفیکیشن

هنگام ایجاد یک راهکار کربنکینگ برای تلفن همراه، از پوش نوتیفیکیشن برای ارسال به‌روزرسانی‌های حساب مشتریان استفاده کنید.

• مدیریت تسهیلات

راهکار کربنکینگ باید امکان نظارت بر تسهیلات و برنامه‌ریزی برای پرداخت اقساط بر اساس برنامه‌های مشخص را به مشتریانش بدهد.

• جدول محاسباتی سود

کاربران به‌منظور پرداخت وام‌های خود به یک محاسبه‌گر آنی نیاز دارند تا بتوانند با انجام برخی محاسبات، تصمیمات آگاهانه برای مسائل مالی خود بگیرند.

• گفت‌وگوی زنده

وجود قابلیت گفت‌وگوی زنده در پلتفرم به کاربران کمک می‌کند تا درصورت نیاز به کمک و راهنمایی، با پشتیبانی تماس بگیرند. ربات‌های چت خودکار می‌توانند یک سری پاسخ‌های از پیش‌ تعیین‌شده برای برخی سوالات متداول آماده کنند.

• مدیریت تراکنش

مدیریت تراکنش به مشتریان این امکان را می‌دهد تا پرداخت و نقل‌وانتقالات پرتکرار خود را شخصی‌سازی کنند تا لیست مخاطبینشان همیشه به‌روز باشد. آنها همچنین می‌توانند از صرافی‌های چند ارزی برای انجام تراکنش و معامله با ارزهای موردعلاقه خودشان، استفاده کنند.

انواع مختلف سیستم‌های کربنکینگ

عملکردهای مربوط به راهکارهای بانکداری متمرکز، بسته به نوع خاص بانک متفاوت است. به‌عنوان مثال بانکداری خرد برای مشتریان فردی و بانکداری عمده برای انجام عملیات بانکی توسط یک بانک برای موسسات مالی یا یک بانک‌ دیگر طراحی شده است. معاملات اوراق بهادار نیز شامل خریدوفروش سهام و غیره نیز می‌شود. بر همین اساس سیستم‌‎های کربنکینگ نیز برای انواع مختلف بانکداری، متفاوت است. بر اساس نوع میزبانی، سیستم‌های کربنکینگ فناوری اطلاعات می‌توانند به دسته‌های زیر تقسیم شوند:

• راهکار درون‌سازمانی: این سیستم روی یک زیرساخت داخلی فعالیت می‌کند و چندین قابلیت شخصی‌سازی مختلف را به مدیریت بانک ارائه می‌دهد.
• نرم‌افزار کربنکینگ مبتنی بر کلود: همان‌طور که از نامش پیداست، این سیستم روی کلود قرار دارد. گاهی اوقات تامین‌کننده سرویس کلود، اپلیکیشن خود را در قالب کلود به‌عنوان سرویس (cloud as a service) و بر اساس pay-per-use ارائه می‌دهند. در دیگر مواقع، شرکت‌ها می‌توانند سرورهای داخلی خود را به کلود منتقل کنند تا از انعطاف‌پذیری بیشتری برخوردار شوند.

سیستم کربنکینگ چه مزایایی دارد؟

پیش‌تر و در لابه‌لای این متن به‌طور پراکنده به مزیت‌های راهکارهای جامع بانکی اشاره کردیم. هنگامی ‌که این راهکارها به‌درستی و به‌خوبی اجرا شود، ارائه دقیق و بدون خطای خدمات مالی را به مشتریان تضمین می‌کند و درنتیجه بر کارایی و عملکرد بانک‌ها می‌افزاید. در ادامه برخی از کلیدی‌ترین مزایای این سیستم را معرفی می‌کنیم:

• افزایش بهره‌وری

پلتفرم‌های کربنکینگ با کاهش زمان مورد نیاز برای اتصال به شعب مختلف، منجر به افزایش کارایی عملیاتی می‌شوند. درنتیجه بانک‌ها می‌توانند بدون توجه به موقعیت فیزیکی مشتری، تراکنش‌هایشان را به‌سرعت پردازش کنند.

• بهبود امنیت

سیستم‌های کربنکینگ از ماژول‌های رمزگذاری‌ پیشرفته برای محافظت از زیرساخت دربرابر هکرها و بدافزارها استفاده می‌کنند. در سمت مشتری، تائید بیومتریک و احراز هویت دو مرحله‌ای نیز لایه‌های امنیتی بیشتری برای پلتفرم فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها به بانک‌ها کمک می‌کند تا استانداردهای KYC را حفظ کرده و با سایر مقررات بانکی نیز مطابقت داشته باشند.

• دسترسی 24*7 به سرویس‌های بانکی

در عصر پرداخت غیرتماسی، دسترسی به خدمات بانکی شبانه‌روزی بسیار مهم و حیاتی است و از آنجایی ‌که پلتفرم‌های کربنکینگ هرگز آفلاین نمی‌شوند به همین خاطر کاربران می‌توانند عملیات مالی‌شان را در هر مکان و زمانی انجام دهند و درصورت نیاز با پشتیبانی تماس بگیرند.

• کاهش هزینه‌های عملیاتی

پلتفرم‌های کربنکینگ نقش به‌سزایی در کاهش هزینه‌های عملیاتی بانک‌ها دارند؛ زیرا این سیستم‌ها به سرمایه‌های انسانی کمتری نیاز دارند و علاوه بر این، زیرساخت مبتنی بر هوش مصنوعی، سرعت تکمیل عملیات را افزایش و احتمال خطا در مستندسازی و ارائه مدارک را کاهش می‌دهد.

خدمات مالی کربنکینگ مزیت‌های بسیاری برای بانک‌ها و مشتریان به همراه دارد. با تجزیه‌وتحلیل داده‌های پیشرفته، مدیران بانکی می‌توانند میزان بازگشت سرمایه‌شان را به‌طور قابل ‌توجهی بهبود بخشند و درعین‌ حال، رضایت مشتریانشان را در سطح بسیار بالایی حفظ کنند. از طرف دیگر، شاید بتوان مهم‌ترین مزیت کربنکینگ یا راهکار بانکداری متمرکز را حفاظت از داده‌های شرکت و مشتری و به‌طور کلی داده‌ها و اطلاعات حساس شما در برابر هکرها دانست.

پاسخ به چند سوال

کربنکینگ چیست؟

سیستم بانکداری متمرکز یا کربنکینگ (Corebanking) نوعی از بانکداری است که در آن کلیه اطلاعات و تعاملات مالی در شبکه بانکی مورد نظر، در یک واحد اطلاعات مرکزی (Core) نگهداری می‌شود. به عبارت دیگر، کربنکینگ را می‌توان به‌عنوان یک سیستم پشتیبان عملیات تعریف کرد که تراکنش‌های بانکی را در شعب مختلف یک بانک پردازش می‌کند.

کربنکینگ چه مزایایی به همراه دارد؟

سیستم‌های کربنکینگ باعث شده تا مشتریان آزادی و راحتی بیشتری در انجام کارهای بانکی خود داشته باشند. با تحولات فناوری، امکان انجام تراکنش‌ها و عملیات بانکی در هر نقطه از جهان و از راه دور، مهم‌ترین مزیت سیستم‌های جامع بانکداری محسوب می‌شود. علاوه بر این، افزایش بهره‌وری، بهبود امنیت و کاهش هزینه‌های عملیاتی نیز از دیگر جنبه‌های مثبت کربنکینگ هم برای بانک‌ها و هم برای مشتریان محسوب می‌شود.

حالا که با کربنکینگ و ویژگی‌های آن آشنا شده‌اید، به نظر شما استفاده از راهکارهای بانکداری متمرکز چقدر در تسهیل عملیات بانکی شما موثر بوده است؟ داشتن کربنکینگ چه ارزش‌افزوده‌ای برای بانک ایجاد می‌کند؟