مجله فناوری‌های مالی

در بحث کرلس مهم‌ترین بحث، فرهنگ سازمانی است. در قدم نخست، سازمان باید قبول کند که ما می‌خواهیم یک کرلس داشته باشیم؛ راهکاری که هر تکه از پازل‌ آن به شکل مستقل عمل کند. وقتی می‌خواهیم سامانه‌ها را به‌گونه‌ای طراحی کنیم که قابلیت ارائه وب‌سرویس و داده را با هم داشته باشند؛ همه این موضوع را قبول کنند که می‌خواهند بخشی از کار را به عهده بگیرند.

در میان شرکت‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزارهای بانکی، به تازگی موضوع تولید و استقرار نرم‌افزار بانکداری بدون هسته یا Coreless ‌Banking در جریان است. درکنار مزایای بسیار زیادی که نتیجه این تغییر است، چالش‌هایی نیز از نظر سخت‌افزاری ایجاد می‌شود که در این مقاله نیم‌نگاهی به برخی از مهم‌ترین آنها خواهیم داشت.

در سنوات اخیر، فناوری اطلاعات با سرعت شگفت‌انگیزی در حوزه‌های مختلف، از جمله صنعت بانکداری، تحول ایجاد کرده است. بانک‌های ایرانی نیز در این راستا پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند. از جمله مفاهیمی که به‌تازگی در این زمینه مطرح شده، گذر از بانکداری متمرکز (Core Banking) به مفهوم بانکداری بدون هسته (Coreless Banking) است.

درحال حاضر، بانک‌های متعددی از خدمات بانکداری ساخت‌پذیر تمنوس استفاده می‌کنند که از جمله می‌توان به Garanti BBVA International اشاره کرد؛ بانک مذکور به لطف استفاده از این پلتفرم، موفق شده تا به یکی از نخستین‌ بانک‌های هلند تبدیل شود که از فضای ابری برای فرایندها و پایگاه‌های داده مشتریان استفاده می‌کند.

سیستم‌های یکپارچه سال‌های گذشته، که زمانی به‌عنوان بستر بانکداری در نظر گرفته می‌شدند، اکنون به‌صورت فزاینده‌ای به‌عنوان مانعی برای گام‌های مترقی در این بخش عمل می‌کنند. درمقابل، بانکداری Coreless، با جهت‌گیری بخش‌بندی‌شده و ماژولار خود، راه روبه‌جلو را هموار می‌کند.

بانکداری باز یک جنبش جهانی است که درحال تغییر شکل اکوسیستم خدمات مالی و تغییر ایده بانکداری است. این مهم، پیامدهای بسیار قابل توجهی برای سوئیچ‌های بانکی دارد.

اصطلاح «بانکداری بدون Core» یا (Coreless Banking) از محدودیت‌های سیستم‌های Core سنتی پدید آمده و از معماری بانکی‌ای دفاع می‌کند که به یک Core واحد و یکپارچه وابسته نیست. درعوض، از پلتفرم‌های مبتنی‌بر پردازش و ذخیره‌سازی ابری، APIها (رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی) و معماری ریزخدمات (Microservices) برای ایجاد یک زیرساخت بانکی انعطاف‌پذیر و مقیاس‌پذیر استفاده می‌کند.

فناوری‌های نوین به بیمه‌ها امکان می‌دهند تا براساس داده‌های کاربری و تحلیل‌های پیشرفته، محصولاتی را ارائه دهند که به نیازهای خاص هر فرد پاسخ می‌دهد. این موضوع به موتور بیمه شخصی‌سازی‌شده و نیاز به توانایی‌های فناورانه اشاره دارد.

اینشورتک که از ترکیب دو کلمه بیمه (Insurance) و فناوری (Technology) ایجاد شده، به چیزی فراتر از فناوری بیمه برای کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری اشاره می‌کند. اینشورتک یک زیست‌بوم (اکوسیستم) جدید در صنعت بیمه است.

 عوامل بسیاری در نتایج مثبت یا منفی صنعت بیمه موثر است، اما یکی از موثرترین راهکارها آن است که به کمک روش‌های موثر تحقیقات، با شناسایی و بهره‌برداری از فرصت‌های بازار، ضمن کاهش هزینه‌ها، حق بیمه تولیدی و ضریب نفوذ آن را افزایش داد.

رشد پلتفرم‌های Low-code/ no-code به‌دلیل کمبود توسعه‌دهندگان ماهر نرم‌افزار و نیاز به بهبود زمان انجام پروژه‌های نرم‌افزاری، افزایش یافته تا مشکلات کسب‌وکارها با سرعت بهتری حل شود.

یکی از مهم­‌ترین عوامل ایجاد فضای مناسب برای هر گونه فعالیت فردی، اجتماعی، ملی و حتی بین‌المللی، امنیت است. شاید بدون اغراق بتوان ادعا کرد برخورداری از پوشش بیمه، دردسترس­‌ترین و مطمئن‌­ترین راهکار اقتصادی برای ایجاد امنیت است.

از اواخر دهه ۹۰ میلادی و آغاز هزاره سوم که کم‌کم با پیدایش فناوری اینترنت و گذار فناورانه منبعث از آن در صنایع مالی، واژه فین‌تک وارد ادبیات اقتصادی دنیا شد و تا یک دهه بعد و اوایل سال ۲۰۱۰ که واژه اینشورتک، جایگاه خودش را تثبیت کرد، تاکنون جهان گذارهای مختلفی را در صنایع مالی تجربه کرده است.

سال‌ها در صنعت بیمه ایران، رسالت اصلی بیمه‌های زندگی در حوزه پوشش ریسک فوت، حوادث و بیماری‌ها خلاصه می‌شد. محصولات طراحی‌شده در بیمه‌های زندگی نیز بر ریسک‌های اشاره‌شده متمرکز بود.

صنعت بیمه در ایران با وجود ضریب نفوذ قابل قبول اینترنت و تلفن‌های هوشمند، درحال حاضر در گام های نخست همراهی با نوآوری‌های فناورانه جهت تطابق با انتظارات بیمه‌گذاران و توسعه ضریب نفوذ بیمه قرار دارد. تحول دیجیتال در صنعت بیمه ایران در مرحله تولد است و رشد چشمگیری نداشته است.

شکل‌گیری اولین شرکت بیمه ایرانی در سال 1314 قبل از تدوین قانون بیمه و پیش از ایجاد نهاد نظارت بر صنعت بیمه انجام شد. تا سال‌ها وظیفه نظارت بر صنعت بیمه برعهده شرکت سهامی بیمه ایران بود تا اینکه پس از تاسیس بیمه مرکزی، وظایف نظارتی به بیمه مرکزی انتقال پیدا کرد.

توجه بیمه پاسارگاد به استفاده روزافزون از فناوری اطلاعات برای رشد و توسعه کسب‌و کار خود در کنار صیانت از ذی‌نفعان آن در به‌حدی است که در ساختار سازمانی خود در سطح معاون مدیر عامل، معاونت تخصیصی فناوری اطلاعات و شورای راهبردی تحول دیجیتال را جانمایی کرده است که شاید در صنعت بیمه بی‌نظیر باشد.

حجم عظیمی از داده‌هایی که سازمان‌ها تولید و ذخیره می‌کنند، می‌تواند بسیار زیاد باشد و مدیریت و محافظت از آن را چالش‌برانگیز می‌کند. این جایی است که حاکمیت داده وارد می‌شود.

کاهش ضریب نفوذ بیمه در همه کشورها، به‌خصوص کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، موجب حذف پوشش‌های بیمه‌ای مختلف از سبد خرید افراد/ خانوارها می‌شود. به بیان دیگر، با کاهش درآمد افراد، هرچه بیشتر شاهد نحیف‌شدن پرتفوی صنعت بیمه نیز خواهیم بود.

به‌منظور توسعه سامانه‌های جامع در حوزه بیمه كه بتوان مجموعه خدمات، فرایندها، فعالیت‌ها، داده‌ها و گزارش‌های مورد نیاز در صنعت بیمه را پوشش داد و دغدغه‌ها و نیازهای كاربران و ذی‌نفعان را برآورده کرد، نیاز است تا استانداردها و چارچوب‌های اطلاعاتی در حوزه بیمه شناسایی و مورد بررسی قرار گیرند.

طی سالیان اخیر، دیجیتالی شدن کسب‌وکارهای خدماتی چه برای ارائه‌دهندگان و چه خدمت‌گیرندگان، مزیت‌های چشم‌گیری به‌دنبال داشته و صنعت بانکداری نیز نه تنها از این قاعده مستثنی نبوده، بلکه شاید بیش از سایر صنایع از آن منتفع شده است.

با توجه به رشد روزافزون فعالیت‌ها و تنوع خدمات ارائه‌شده در سازمان‌ها، خودکارسازی فرایندهای کسب‌و‌کار (Business Process Automation) به‌عنوان یک راهکار جامع و یک تغییر حالت سازمانی به‌منظور افزایش بهره‌وری و تسهیل در اجرای فرایندهای تکرارپذیر مطرح شده است.

اگرچه دیدگاه‌های افراطی نسبت به فناوری بلاکچین و دی‌فای در جایگزینی کامل سیستم سنتی بانکداری با شبکه‌های غیرمتمرکز تبادل مالی وجود دارد اما فارغ از اینکه این جایگزینی چقدر شدنی باشد، فناوری بلاکچین و فناوری‌های مرتبط با آن که مبنای خلق اکوسیستم دی‌فای هستند، کاربردهای بسیار مهمی در صنعت بانکداری حتی با رویکرد متمرکز فعلی دارند.

صنعت بانکداری با چالش‌های منحصربه‌فردی در تحول دیجیتال روبه‌رو است. در این میان توصیه‌های تخصصی، به رهبران کمک می‌کند تا به برخی از موانع رایج غلبه کنند و به موفقیت برسند.

ظهور فین تک‌ها چشم‌انداز بانکداری سنتی را مختل کرد. استارت‌آپ‌های فین‌تک با هدف قراردادن نسل جدید مشتریان، راه‌حل‌های نوآورانه‌ای مانند وام‌دهی همتا به همتا، کیف پول دیجیتال و دستیارهای هوشمند را معرفی کردند و بانک‌های سنتی را برای تطبیق و ارائه خدمات مشابه به چالش کشیدند.

براساس روحیه حسابگری نسل زد و همچنین تمایلشان به سهولت در استفاده، بانکداری آینده باید از طرفی با کاوش عمیق در داده‌های سبک زندگی مالی آنها، نیاز مالی‌شان را پیش‌بینی کند و در زمان درست، پیشنهادهای مناسبی داشته باشد.

روه آنت در ترسیم مسیری برای تحول دیجیتال سرویس‌های‌ مالی، جایگاهی را در تاریخ و کتاب رکوردها ثبت کرد. این شرکت نشان داد که چگونه فین‌تک می‌تواند از طریق توسعه سرویس‌های دیجیتالی به تقویت مشارکت مالی و بهبود زندگی کمک کند.

بانکداری دیجیتال امروزه دیگر از یک مفهوم فراتر رفته و تبدیل به گونه‌ای جدید از بانکداری شده است. اندازه‌ بازار بانکداری دیجیتال در سال 2020 به بیش از 8 تریلیون دلار افزایش یافت و پیش‌بینی می‌شود که در بازه‌ زمانی بین 2021 و 2027 با نرخ مرکب سالانه (CAGR) ۵ درصد رشد کند و در سال ۲۰۲۷ به ۱۰ تریلیون دلار برسد.

مهم‌ترین تاثیری که فرایندها در مدل کسب‌وکار دارند، این است که می‌توانند فرایند خلق ارزش را در لایه‌های مختلف سازمان پیچیده یا ساده، سریع یا کند، قانونی یا غیرقانونی کنند. بنابراین چابک‌سازی فرایندها به معنای ساده‌سازی در چارچوب قوانین است.

فرایندکاوی ابزاری قدرتمند برای تحلیل، بهبود و کنترل فرایندهای کسب‌وکار است. با استفاده از فرایندکاوی، سازمان‌های مالی می‌توانند اطلاعات ارزشمندی از داده‌های خود استخراج کنند و این اطلاعات را به‌عنوان پایه‌ای برای بهبود عملکرد سازمانی استفاده کنند.

حتی نصب یک نرم‌افزار ساده روی موبایل یا ذخیره‌سازی فعالیت بیننده روی وب، نباید بدون توافقنامه حقوقی صورت پذیرد. ما در کسب‌وکار آگاهانه و پیشرو، به‌نحوی ناگزیر وابسته به حقوق خواهیم بود.

شرکت‌های حوزه‌ فناوری نقش پررنگی در اقتصاد جهان دارند و این سهم هر روز بیشتر از گذشته می‌شود. در ایران نیز این رویداد با وجود همه‌ موانع درحال رخ‌دادن است. نکته‌ مهم، پیچیدگی و گستردگی شرکت‌های فعال در این حوزه است.

تعریف GDP به زبان ساده ارزش بازار تمامی کالاها و خدمات نهایی تولید و عرضه‌شده در کشور در دوره زمانی خاص و منظور از ارزش بازار، همان قیمتی است که کالاها و خدمات با آن مبادله می‌شوند.

بازار فعالیت در حوزه سامانه‌های بانکی، بازاری خاص و غیرعمومی است. مشتریان آن، بانک‌ها یا شرکت‌های زیرمجموعه آنها ذی‌ربط این حوزه هستند که عموماً از لایه تخصصی و فنی فناوری اطلاعات نیز برخوردارند.

اغلب کارآفرینان برای تامین مالی کسب‌وکار خود ابتدا به سراغ حساب‌های پس‌اندازشان می‌روند یا مبالغی را از اقوام و دوستان‌ قرض می‌گیرند. اما واقعیت این است که برای غلبه بر موانع مالی به سرمایه بیشتری نیاز است.